قالب وبلاگ

(1842-1907)

اوْن دوْققوز  عصرین سوْنو-  ایگیرمی عصرین اوللرینده آذربایجانین اجتماعی-مدنی حیاتیندا حسن بَی زردابی (ملیكوْو) خۆصوصی یئر تۇتور. معاریفپرور، مۆعاصیر دۆشونجه‌لی اینسان اوْلان حسن بَی اینقیلابلاری رد ائدیر، اؤلكه‌نین و خالقین ترققیسینی معاریفلنمه‌ده گؤروردو. اوْ، طبیعت علملری‌نین گؤزل بیلیجیسی ایدی. قاباقجیل فیكیرلرینه  و  عملی  فعالیتینه  گؤره  دایم تعقیب اوْلونان، تضییقلره مروز قالان زردابی آذربایجان خالقی‌نین معاریفلندیریلمه‌سینده خۆصوصی روْل اوْینامیشدیر.

آذربایجان  تاریخینده  حسن  بَی  زردابی‌نین آدی آذربایجان پئشكارتئاتری‌نین یارادیجیلاریندان  بیری، آذربایجان دئموْكراتیك مطبوعاتی‌نین   بانیسی   كیمی   همیشه حؤرمتله خاتیرلاناجاقدیر.

حسن  بَی  زردابی  1842-جی  ایلده  گؤیچای  قضاسی‌نین  زرداب  كندینده (ایندیكی زرداب شهری) آنادان اوْلموشدور. آتاسی سلیم بَی معاریفپرور بیر اینسان اوْلموشدور. اوْ، بۆتون قضادا دۆنیوی تحصیل سیستمی‌نین طرفداری كیمی تانینیردی. سلیم بَی هم ده كاسیب شاگیردلره مادی كؤمكلیك گؤسترن خئیریه‌چی ایدی. سلیم بَی اوْغلونا اوْن مۆعاصیر تحصیل وئرمك ایسته‌ییردی. بۇ مقصدله ده اوْ، حسن بَیی تیفلیسه آپاریر و اۇشاق تیفلیس قضا گیمنازییاسینا داخیل اوْلور.

مقدمه : هویت تحقیر شده ولی پربار تركی و افتخارآمیز ولی پوچ و جعلی و ساختگی آذری

در طول حكومت 53 ساله ی پهلوی ملعون ، تركان ایران از هر نوع توهین و تحقیری در امان نبودند و امروزه هم كلمه ی ترك كابوسی است كه بر سینه ی جوانان آذربایجان و جوانان ترك دیگر نقاط كشور سنگینی می كند و چنان شد كه جوان  تبریز ی ، اورمیه ای ، اردبیلی ، زنجانی ، قزوینی ، ساوه ای ، همدانی و... با دو نوع هویت تحقیر شده ی تركی و افتخارآمیز آذری روبرو شود.

تركی صحبت می كرد ولی خود را آذری می نامید. وقتی از او می پرسیدی ترك هستی یا آذری می گفت ؟ آذری ، وقتی می پرسیدی آذری یعنی چه و منظور از آذری چیست چیزی برای گفتن نداشت ، ولی وقتی همین آذری پای از وطن بیرون می گذاشت ایرانی بودن خود را انكار می كرد و خود را ترك اصیل معرفی می كرد.

شرح :

علی دایی صبح امروز دو كامیون محموله وسایل گرم و غذای سرد برای مردم زلزله زده ورزقان ارسال كرد.در شرایطی كه سرمای شدیدی مناطق زلزله‌زده ورزقان و برخی از شهرستان‌های آذربایجان شرقی را در برگرفته است و هنوز هم ساكنان این مناطق با مشكلاتی مواجه هستند، علی دایی دو كامیون محموله پوشاك گرم و وسایل اولیه برای زندگی ساكنان این منطقه راهی ورزقان و سایر شهرستان های زلزله‌زده كرد.
وی برای دومین بار است كه پس از سفر به ورزقان و دیدار از مناطق زلزله‌زده این شهرستان، این اقدام خداپسندانه را در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی انجام داده است.

پس از كشته شدن سلطان احمد، ارغون خان وبعد از وی گیخاتو و پس از او نیز « بایدوخان » به مقام ایلخانی رسیدند. در دوران فرمانروائی آنان، تبریز پایتخت و ارّان آن روزی و قره باغ امروزی،  قشلاق آنان محسوب می شد، و امیر نورین به منظور محافظت از دربند در سال ۱۲۹۸ میلادی به ارّان اعزام می شود.در سال ۷۰۱‌ﮬ.ق هنوز فرمانده آن منطقه است.

علاوه بر این، ارّان كه یك حوزه لشكری بود، فرمانروا اغلب در آنجا می زیست و « چینگ سانگ پولاد » نماینده دائمی قاآن در دربار ایران در سرای منصوریّه در ارّان مستقر گردیده بود و تا روز مرگش ( ۲۸ ذیحجّه ۷۱۲ ) در مغرب ماند. او پیوسته چند تن منشی و مأمور در ملازمت خود داشت.[1]

« ارغون زمستان سال ۶۸۹ ق /۹۰ـ ۱۲۸۹ میلادی را در ارّان به سر برد و در بهار، درگیر زدوخوردی مختصر با نیروهای اردوی زرّین گردید.... در ارّان كه وی زمستان سال 690 ق/ ۱ـ۱۲۹۰ میلادی را در آن ناحیه به سر برد، به عارضه خطرناكی مبتلا گردید، امّا بر اثر معالجات طبیبی مسلمان یا یهودی پاره ای علامات بهبودی در وی ظاهر گشت. ولی ناگاه كاهن یا طبیبی بودائی بر بالین وی آمد و شربتی بدو داد كه موجب عود بیماریش گردید. برخی بیماری وی راكه اكنون مزمن شده بود به چشم زخم نسبت دادندو توصیه كردند كه برای دور ساختن آن صدفه باید داد. امّا قام ها یا شمنان سبب رنجوری او را سحر و جادو تشخیص دادند و یكی از خواتینش در زیر شكنجه اعتراف كرد كه مهر دارو به ایلخان خورانده است و در نتیجه آن خاتون را با جمعی از زنان دیگر به رودخانه ( از قرار معلوم كُر ) انداختند.... مرگ ایلخان روز شنبه هفتم ربیع الاوّل سال ۶۹۰ ق / دهم مارس ۱۲۹۱ میلادی در باغچه، یكی از اقامتگاههایش در ارّان اتّفاق افتاد. وی حدود سال ۶۶۰ق /۱۲۵۸ میلادی چشم به جهان گشوده بود و به هنگام مرگ حدود سی سال داشت. موضوع جالب این است كه اگر وی اقداماتی برای طولانی نمودن عمرش به عمل نمی‌آورد، چه بسا كه از پدرش اباقا و پسرش غازان بیشتر زندگی می كرد.

Ya Allah, Sən mən istədiyim kimi olma, mən Sən istədiyin kimi olum!

Ağıllı adamın ateist olmaması yüksək səviyyə, mədəniyyət, hətta ərənlik tələb edir.

Dində olmaq çətindir. Çox adam dində olmağı asanlaşdırmaq üçün dini asanlaşdırıb bayağı, korlanmış bilincinə, şüuruna rahatlıq qazanır.

Sən “Allah varmı?” sorusuna elmi sübutda “hə” cavabı tapmadan da Ona inana bilməlisən. Sən cavabsız suallar olduğu bir rejimdə özündə güc tapıb fədakarlıqla və ruhun gücü ilə Ona inanmalısan.

Tanrısız dünya çıxılmazdır. 

Sənin günlük “rasionunda” dinlə bağlı gələcək sürprizlərə hazırlıq yer almalıdır.

Bizim başımıza gələnlərin və bizi sevindirənlərin nədənliyi, nəyəgörəliyi bizdən dəhşətli dərəcədə uzaqlarda, həm də dəhşətli dərəcədə keçmişin, gələcəyin uzaqlarında gizlənə və gizlədilə bilər.

Elə adamlar və elə talelər var ki, Tanrının varlığına şübhə oyadırlar. Nə edəsən ki, bu şübhə səni yeyib qurtarmasın?!

یك بحث كلی راجع به واژه مجعول » آذری » كه مرحوم كسروی با هدف تركی زدایی جعل و رایج كرد خدمت دوستان تقدیم می كنیم تا همه ابعاد آن مشخص گردد:

- مساله بسیار ساده و چنین است كه زبان ما تركی است و ما ترك هستیم و پدران و مادران و اجداد ما همه خود را ترك مخوانند و ملل و اقوام همسایه نیز ما را ترك خوانده اند نه چیز دیگر. .و اسناد و نوشته های بیشماری در شرح این امر بدیهی موجود می باشد.

- موضوع بحث و اعتراض ما هم مشخص است كه میخواهیم زبان تركی به عنوان زبان بیش از سی میلیون ایرانی رسمی شود و فرهنگ و هویت تركی هم ایرانی تلقی گردد نه بیگانه و غیر خودی ، چون بدون رسمی شدن زبان تركی در ایران ، دمكراسی ناممكن بوده و سرابی بیش نیست و آفت دمكراسی هم پان ایرانیسم و ترك ستیزی است

- دوست محترم آذری واژه ای جعلی است كه برای تحریف واقعیت فرهنگی و زبانی تركها در ایران و جمهوری آذربایجان از سوی حكومتهای شوروی و ایران ابداع و ترویج شده است و شما از هر انسان بدون غرض و مرضی سوال كنید خودش را نه آذری بلكه ترك و زبانش را توركی میخواند.

۱۹ – جی عصرین ایكنجی یارسیندا اردبیلده یاشامیشدیر. زمانه سی نین سوادلی و مترقی قادین لارینداندیر. ایرواندا و شوشادا اولموش، فاطماخانیم، كمینه گهر بیم، قمر بیم، و شیدا ایله تانیشلغی واریمیش. اونلارلا شعرلرشیب.

آغام جانی

پریشان ائیله سم زولفی پریشانی آغام جانی
پریشان ائیلرم مجموع دونیانی آغام جانی

خیالی وصیلمه هر كیم دوشه جانین ده ن ال چكسین
بو سؤدایه دوشن ترك ائیله سین جانی آغام جانی

اگر طوره تجلا ائیله سم بو آب و تابیله
شعاع رویم ائیلر محو، بو دونیانی آغام جانی

آدیم زیبا سوزوم شیرین شكر و گؤزلریم شهلا
فراموش ائیله یب حسنوم زلیخانی آغام جانی

سنین تك عاشیق معشوق یوخ لعلی بو عالمده
غم و عاشقلری عشقین ائدیب فانی آغام جانی.