برای اكثر كسانی كه حداقل
مطالعه ای در تاریخ فرهنگ ایران داشته باشند نام «كسروی» آشناست ! كسروی روزگاری
به شدت مبلغ پاك دینی بوده نا گزیر كتابی بنام «ورجاوند بنیاد»(اصول مقدسه )را
برای بیان افكار انحرافی خود یا به عبارتی جهت تبلیغ دین پاك،نژاد پاك،زبان
پاك(لابد در مقابل دینها و نژاد ها و زبانهایی ناپاك دیگر)می آورد و بارها ادعای
برانگیختگی (بعثت) می نماید (1) و به زعم خود پیامبر بوده است(2)شاید ذكر اینكه كسروی دیوان
خواجه حافظ شیرازی و گلستان سعدی را با گیره!! (نه با دست .بخاطر نجاست !) در
سخنرانیهای خود در آتش می انداخت خالی از لطف نباشد. حمایت رژیم وقت (پهلوی) از او باعث شد تا افكار و
عقایدش به صورت گسترده منتشر شود. طی هفت دهه اخیر متاسفانه به لحاظ وجود افكار
شوونیستی و اجرای سیاست های نژاد پرستانه رژیم پهلوی هزینه های فراوانی جهت
اضمحلال و نابودی فرهنگ های غیر حاكم در ایران صرف گشته است از مهمترین اهداف
شوونیستها تحریف تاریخ تركهای ایران و از بین بردن زبان و فرهنگ و رسوم ملی و سنتی
این ملت بوده است.
شوونیسیتها به وقت تحقیر و
استهزاء تركها ،آنهارا« ترك خر» خوانده و به وقت ایجاب مصالح و منافع نژادپرستانه
« آذری» نامیده اند . نگارنده در این بحث تنها با استناد به اسناد و كتیبه های
باستانی ( و نه نظرات شخصی ) به بررسی اجمالی دو كلمه تركی و آذری می پردازد .
1-تركهای ایران و واژه
ترك در اسناد و كتیبه های تاریخی : قدیمی ترین آثار و كتیبه هایی كه در آن از
اقوام ترك پیرامون دریاچه اورمیه نام برده شده كتیبه های آشوری و سپس اورارتویی
است بنا به نوشته « یامپولسكی » در كتیبه های آشوری سده چهارده قبل از میلاد (3500
سال پیش )از تركها با نام « توروك» یاد شده و موطن اصلی آنان مناطق پیرامون دریاچه
اورمیه ذكر شده است (3). البته این اسناد نتیجه كاوشهای باستانی تا چند سال اخیر
بوده و یافته های باستان شناسی در آینده و قرائت حدود 10000 لو حه ایلامی و سومری
كه در دانشگاه « شیكاگو» انبار شده (4)پرده از تاریخ بر خواهد داشت .قرابت و هم
ریشه بودن زبان تركها و سو مری ها این احتمال را به یقین مبدل می سازد كلمه ترك در
منابع تاریخی به اشكال مختلف آمده از جمله در آثار«هرودوت»، « تارگیتا » در منابع
علمی « تورخا » و منابع چینی «توكوئه» و «توركیش»(5) و در تورات از «یافث بن نوح»
به عنوان پدر اتراك نام برده شده است نیز در منابع یونانی از قبایل تورك زبان
سابیرها .كنگرلو ها ،هونها ،سكا هاو… به عنوان ساكنان غربی دریاچه خزر نام برده
شده است .
2-كلمه »آذری»: از
ابداعات كسروی می باشد كه فقط جهت تحریف تاریخ و تامین منافع حاكمیت وقت بوده است
و این كلمه از سوی شوونیستها به عنوان حربه ای برای انكار تاریخ تركها در
آذربایجان بكار رفته است . شاید جالب باشد كه هم زمان» استا لین » نیز از این
ابداع كسروی كمال استفاده را برده است و با تغییر كلمه »ترك » از عنوان ملیت به
»آذری » در گذر نامه های آذربایجانیهای شوروی سابق ،سعی درانكار یكی بودن آنان با
همسا یه های ترك برای حفظ حاكمیت استبدادی خود و جلو گیری از بروز هر گونه اتحاد
یا ارتباط فرهنگی داشته باشد .
تا به حال در هیچ كتیبه یا سند تاریخی به كلمه آذری آنهم به عنوان تبار و زبان یك
ملت برخورد نشده و هیچ كدام از مدافعان نظریه كسروی در این خصوص هیچ مدرك تاریخی
ارائه نداده اند .
البته شاید استناد كسروی در انتخاب این كلمه (بنا به گفته حسینقلی كاتبی ) برخی
منابع عربی بوده است ولی چنانكه خود پیروان كسروی مانند كاتبی هم معترفند لفظ «
آذری » فقط از سده های سوم تا ششم هجری در منا بع عربی ذكر شده است پس قبل از آن
تاریخ صحبتی از آذری به عنوان تبار و زبان قوم نبوده و در منا بع عربی هم این كلمه
نه به مفهوم تبار و زبان یك قوم بلكه به عنوان كوتاه شده كلمه »آذربایجان » مورد
استفاده قرار گرفته است . عدم وجود اسناد تاریخی باعث توهم كسروی و پیروانش شده و
گاه شلم شوربایی ساخته اند كه خود نیز در كار خویش مانده اند . اینان گاه سلجو
قیان ،گاه غزنویان و مغولها و گاه صفویان را موجب ترك شدن تركهای آذربایجانی می
دانند! اما هر كس كمترین اطلاعی از تاریخ داشته باشد به خوبی می داند كه مغولها از
چین تا غرب افریقا و از سیبر ی تا اقیانوس هند را تصرف كرده بودند و تمام و آسیای
میانه و ایران تحت سلطه خانهای مغول بود(6) پس چرا مردم این مناطق را نتوانسته اند
ترك كنند ؟!! طبق آخرین آمارها در حال حاضر 270 میلیون نفر ترك زبان در وسعتی
حدود20 میلیون كیلو متر مربع از جنوب سیبری و قلب بالكان تا شمال افغانستان و
ایران و اناتولی زندگی می كنند و زبان تركی از لحاظ تعداد و جمعیت پنجمین زبان
دنیا و زبان اول جهان اسلام می باشد. در پایان امیدوارم دوستان عزیز برای حمل كلمه
روشنكر متحمل حداقل زحمت شده و با آگاهی و مطالعه مختصر در هر زمینه ای كه به خود
حق اظهار نظر می دهند ، چه سیاسی و فرهنگی و چه دینی و اجتماعی نا خواسته پیرو
مكتب افردی چون كسروی نشوند .
منابع :
×. بدنه اصلی مقاله از تحقیق « آقای محمد عباسی » از نشریه چیچك می باشد.
(1). احسان طبری ، آورند گان اندیشه ی خطا ص 31
(2). جواد فاضل ،معصو مین چهارده گانه ص 289
(3). پرفسور زهتابی » ایران توركلارینین اسكی تاریخی» ,ص376
(4) »بار تولد» ، خاور شناسی در روسیه و اروپا ص35
شاپور رواسانی ، جامعه بزرگ شرق ص158
(5) دكتر هیئت،توركلرین فرهنگ تاریخینه بیر با خیش ص17 . (6) رضا كسگین ، هویت
ایرانی و زبان تركی ص11
نشریه ایشیق شماره یكم
اگر عصیانیمز آزادلیغیمیز اوچوندور، آزادلیغیمز برابرلیك اوچوندور
(بابك) 
بؤلوم لر:
بیز "آذری" دئییریك،
