قالب وبلاگ

آتاسینی ائركن ایتیرن نصیبه زئینالوْوا باكیدا اوْرتا مكتبی بیتیردیكدن سوْنرا باكی تئاتر تئكنیكومونا داخیل اوْلموشدور. بۇرادا اوْ، آذربایجانین تانینمیش رئژیسسوْرلاری م.هاشیموْو و آ.تۇقانوْودان درس آلمیشدیر. هله تئكنیكومدا اوْخویاركن اوْ، كوْلخوْز-سوْوخوْز تئاتری تروپپاسینا ایشه دۆزلمیش، كیچیك صحنه‌‌جیكلرله رئسپوبلیكانین مۆختلیف رایوْنلاریندا گؤستریلن تاماشالاردا ایشتیراك ائتمیشدیر. اوْ دؤورده  آذربایجان  مدنیتینده  زوْرلا  رۇسلاشدیرما  سیاستی  آپاریلیر،  میللی كوْلوْریتی ایله سئچیلن اوْبرازلار یاراتماغا مئییللی آكتیوْر و آكتریسالار بؤیوك صحنه‌‌دن بیله‌ركدن           اۇزاقلاشدیریلیردیلار.سسری-نین باشقا بؤلگه‌لریندن گؤندریلمیش، آذربایجان خالقی‌نین میللی مدنی ارثی ایله تانیش اوْلمایان، بضا حتی اوْنا خوْر باخان "مدنیت باشبیلنلری" خالقیمیزا خاس اوْلمایان تاماشالار قوْیور، سۇنی اوْلاراق یئنی تسووورلر و دۆنیاگؤروشو یاراتماغا چالیشیردیلار. لاكین اوْنلارین بۇ جهدلری بوْشا چێخیردی.

  نصیبه زئینالوْوا 1941-جی ایلده باكی تئاتر تئكنیكومونو بیتیردیكدن سوْنرا آذربایجان مۇسیقیلی كوْمئدییا تئاترینا ایشه قبول اوْلونور. بۇ حادثه‌‌ اوْنون حیاتیندا حلئدیجی روْل اوْیناییر.

مۇحاریبه‌‌ دؤورونده جبهه‌لرده و هوْسپیتاللاردا عسگرلر قارشیسیندا تاماشالاردا ایشتیراك ائدن آكتریسا فاشیزم اۆزرینده قلبه‌نین قازانیلماسینا اؤز تؤهفه‌سینی وئرمیشدیر. دینج دؤورده تئاتر بیر سێرا ماراقلی تاماشالار قوْیموشدور كی، اوْنلاردا نصیبه زئینالوْوا اؤزونه‌مخصوص آكتیوْرلوق ایستئدادینی نۆماییش ائتدیرمیشدیر. س.رۆستموْوون "بئش ماناتلیق گلین" تاماشاسیندا گۆلناز، آ.مشه‌دیبیوْوون "توْی كیمیندیر؟" تاماشاسیندا مسمه، ف.امیروْوون "گؤزون آیدین" تاماشاسیندا نارگیله، س.السگروْوون "اۇلدوز" تاماشاسیندا زۆلئیخا، بئش.دوْلیدزئنین "كئتوْ و كوْتئ" تاماشاسیندا كاباتوْ اوْبرازلاری آكتریسانی تاماشاچیلارا سئودیرمیشدیر. آكتیوْرلوق ایستئدادی،   مۇسیقی  دۇیومو،  اوْبرازین  داخیلی  عالمینه  سوْنا  قدر  نۆفوذ  ائتمك قابیلیتی نصیبه زئینالوْوانی مۇسیقیلی كوْمئدییا تئاتری‌نین صحنه‌‌سینده اۇلدوزا چئویرمیشدیر.

ایگیرمی عصرین 50-جی ایللرینده آكتریسانین صنعتكارلیغی داها دا پۆخته‌لشمیشدیر. اوْنون بۇ دؤورده یاراتدیغی صحنه‌‌ اوْبرازلاری آذربایجان كوْمئدییا تئاتری تاریخینه ایری حرفلرله یازیلمیشدیر. نصیبه زئینالوْوا ت.قۇلییئوین "قێزیلاختارانلار" تاماشاسیندا رخشنده، س.رۆستموْوون "ریسین آروادی" تاماشاسیندا آفرین، ش.میلوْراوانین "تبیلیسی نغمه‌سی" تاماشاسیندا گئسییا، آ.رضایئوین "حاجی كریمین آیا سیاهتی" تاماشاسینداكبلهفاتما،س.السگروْوون"همشخانیم"تاماشاسیندا همشخانیم، "سئویندیك قێز آختاریر" تاماشاسیندا خئیرانسا كیمی بیر-بیریندن ماراقلی اوْبرازلار یاراتمیشدیر. بۇرا ت.باكیخانوْو و ه.مممدوْوون "آلتی قێزین بیری پری" تاماشاسیندا جهره، ائ.ثابتوْغلونون "هیجران" تاماشاسیندا قێزباجی اوْبرازلارینی  دا  علاوه‌‌  ائتسك،  چوْخ  زنگین و رنگارنگ بیر اوْبرازلار  قالئرئیاسی یارانمیش اوْلار. بۆتون بۇ اوْبرازلار سێراسیندا قایینانا - جنّت اوْبرازی خۆصوصی یئر تۇتور. بۇ اوْبرازی یاراداركن آكتریسا خسیسلیك ائتمه‌میش، یارادیجیلیق ایمكانلارینی سانكی تامامیله آچمیش، اوْنون آكتیوْر صنعتی اۆچون سجیوی اوْلان زنگین میمیكا و مهارتینی نۆماییش ائتدیرمیشدیر. "قایینانا" تاماشاسیندان سوْنرا آكتریسا یادداشلارا ایلك نؤوبه‌ده قایینانا كیمی هكك اوْلونموشدور. ژۇرنالیستلر اوْنو حتی "خالقیمیزین قاییناناسی" آدلاندیرمیشلار.

بدیی فیلملرده چكیلمه‌یه دعوت آلان آكتریسا بۇرادا دا یادداقالان، اؤلمز اوْبرازلار یاراتمیشدیر. عؤمرونون سوْنونادك مۆختلیف سپكیلی فیلملرده چكیلمیش آكتریسا صنعتینه خاس خۆصوصیتلری اوْینادیغی فیلملره ده گتیرمیشدیر. "اؤگئی آنا" (1959) فیلمینده نصیبه زئینالوْوا دئدی-قوْدولاری سئون، كؤهنه تفككورله یاشایان قاری اوْبرازینی مهارتله یاراتمیشدیر. "بؤیوك دایاق" (1963) فیلمینده آرتیق تامام باشقا بیر اوْبراز یاراتمیشدیر. بۇرادا آكتریسانین قهرمانی زحمتكئش اینسان، بۆتون چتینلیكلره قاتلاشان، گله‌جك نامینه دایم چالیشان اصل آذربایجان قادینیدیر. 1964- جۆ ایلده "آذربایجانفیلم"ده ایستئهسال اوْلونموش "اۇلدوز" فیلمینده نصیبه زئینالوْوا توْیوق فئرماسی‌نین مۆدیری اوْبرازینی یاراتمیشدیر. اوْنون قهرمانی دؤولت مالینی اؤز   مالیندان اۆستون تۇتان، اوْنا تاپشیریلمیش ایشلری ویجدانلا یئرینه یئتیرن قادیندیر. قئید ائتمك لازیمدیر كی، آكتریسانین یاراتدیغی ایستر منفی، ایترسه ده مۆسبت اوْبرازلار اینجه لیریزمی، یۇموْر حیسسی ایله سئچیلیر. 1969-جۇ ایلده چكیلمیش "قانون نامینه" فیلمینده آكتریسانین قهرمانی قێزی‌نین  خوْشبختلیگینی  اصل  محبتده  دئییل،  وار-دؤولتده  گؤرن  داردوشونجه‌لی مئششان بیر قادیندیر. آكتریسا قهرمانی‌نین گۆنو-گۆندن نئجه بؤیوك سهولر بۇراخماسینی، قێزینی نئجه اۇچوروما یۇوارلاتماسینی مهارتله آچیب گؤستره بیلمیشدیر. بۇنون آردینجا نصیبه زئینالوْوا "بیزیم جبیش مۆعللیم" (1970) فیلمینده اوْینامیشدیر.  آغیر  مۇحاریبه‌‌  ایللرینه  حصر  اوْلونان  فیلمده  ساده  آذربایجانلیلارین قلبه نامینه جانلا-باشلا فعالیت گؤسترمه‌لری اؤز عكسینی تاپمیشدر. آكتریسانین قهرمانی اوْ دؤور اۆچون منفی اوْبراز ساییلان بیر آلوئرچیدیر كی، چتین زاماندا ال آلتیندان تیجارتله مشغول اوْلور. لاكین عینی زاماندا اوْ، تمیزقلبلی بیر اینساندیر و باكییا رۇسییادان قاچقینلار گتیریلنده محض اوْ، بیر قاچقین قێزینی حمایه‌‌سینه گؤتورور و اوْنا دوْغما قێزی كیمی باخیر.

نزیبه   زئینالوْوانین   1979-جۇ   ایلده   "قایینانا"   فیلمینده   اوْینادیغی قایینانا اوْبرازی اوْنون كینوْدا یاراتدیغی ان مشهور اوْبرازدیر. ان ماراقلی جهت بۇدور كی، اوْ، مۇسیقیلی كوْمئدییا تئاتری‌نین صحنه‌‌سینده یاراتدیغی قایینانا اوْبرازینی عینیله تكرار ائتمه‌میش، اوْبرازی یئنی شتریخلر، ژئستلرله داها دا دوْلغونلاشدیرمیشدیر. تصادوفی دئییل  كی،  هم  فیلمین  اؤزو،  هم  اوْنون  باش  قهرمانی،  هم  ده  بۇ  روْلون  ایفاچیسی خالقیمیز طرفیندن ایندی ده سئویلمكده‌دیر. سوْن ایللرده بیر نئچه كوْمئدییادا چكیلن آكتریسا  یاشی‌نین چوْخ اوْلماسینا باخمایاراق، ایستئدادینی، صنعتكارلیق سیرلرینی گنج نسیل آكتیوْرلارلا بؤلوشمه‌یه حاضیر اوْلدوغونو گؤسترمیشدیر. آكتریسانین حیات و یارادیجیلیق یوْلونو عكس ائتدیرن بیر نئچه تئلئویزییا فیلمی ده خالقیمیز طرفیندن بؤیوك رغبتله قارشیلانمیشدیر. فعالیتی دؤورونده بیر سێرا اوْردئن و مئداللارلا تلتیف ائدیلن، همچی‌نین فخری آدلارا لاییق گؤرولن آكتریسانین ان بؤیوك مۆكافاتی تاماشاچیلارین محبتیدیر. نصیبه زئینالوْوا 2004-جۆ ایلده باكیدا وفات ائتمیش و فخری خییاباندا دفن اوْلونموشدور.

 

منبع :

آذربایجان تاریخیندن یۆز شخصیییت

سبوهی احمدوْو

“آینا متبو ائوی” باكی – 2006

كؤچورن : دالغا دیزج

بؤلوم لر: آذربایجان تاریخیندن یۆز شخصیییت ،