دوكتور صمد سرداری‌نیانین بعضی اثرلری:
1. تبریز مهد صنعت چاپ در ایران (ایران-دا باسیم صنایعی‌نین بئشیگی تبریز)
2. تبریز شهر اولین‌ها (ایلكلرین شهری تبریز)
3. تاریخچه تئاتر تبریز (تبریز تیاتروسونون تاریخی)
4. ملا نصرالدین در تبریز (تبریز-ده موللا نصرالدین)
5. نقش مركز غیبی تبریز در انقلاب مشروطیت (تبریز مركز غیبی‌سی‌نین مشروطیت دئوریمینده‌كی رولو)
6. علی میسو: رهبر مركز غیبی تبریز (علی میسیو: تبریز غیبی مركزی‌نین باشچیسی)
7. باقر خان سالار ملی (میلّی سالار باقیر خان)
8. دارالفونون تبریز دومین مركز آموزش عالی (تبریز داراولفنونو، ایكینجی یوكسك تحصیل مركزی)
9. سیری در تاریخ آذربایجان (آذربایجان تاریخینه بیر باخیش)
10. تاریخ روزنامه و مجله‌های آذربایجان (آذربایجان قزئته و درگیلری‌نین تاریخی)
11. مشاهیر آذربایجان (آذربایجان آدلیملاری)
12. آذربایجان پیشگام جامعه مدنی (آذربایجان سیویل توپلوم اؤندری)
13. ایروان یك ولایت مسلمان نشین بود (ایروان مسلمانلارین یوردویدو)
14. قره‌باغ در گذرگاه تاریخ (تاریخ گئچیدینده قاراباغ)
15. جنگ قره‌باغ (قاراباغ ساواشی)
16. قتل عام مسلمانان در دو سوی ارس (آرازین ایكی تاییندا مسلمانلارین قتلی عامی/ سوی قیریمی)
17. باكو شهر نفت و موسیقی (باكی موسیقی و نفت شهری)
خاطیره‌لریمده‌كی دوكتور صمد سرداری‌نیا
محمدرضا هیئت وارلیق درگیسی یازی ایشلری مودورو
مرحوم دوكتور سرداری‌نیانین آدینی چوخ كیچیك یاشلاریمدان بیلیردیم. او زامان آتام مرحوم هدایت هیئت وارلیق درگیسی‌نین تبریزده‌كی داغیتیم ایشینی عهده سینه آلمیشدی و درگی هر آی بیزیم ائوه گؤندریلردی. اؤنجه لری درگیده كی توركجه مقاله‌لری اوخوماقدا چتین‌لیك چكردیم و ان چوخ فارسجا مقاله‌لری و مرحوم منظوری خامنه‌نین "توركجه-فارسجا محاوره" آدلی سلسله یازیلارینی اوخویاردیم. صمد سرداری‌نیانین مقاله‌لری فارسجا اولوب، هر ساییدا دا یایینلاندیغی اوچون اونون آدی چوخ اسكیدن بری حافظه‌مه یئرلشمیشدی. 1365-ده آتام وفات ائدینجه درگی‌نین تبریز تمثیلچی‌لیگینی دوكتور سرداری‌نیا اوستلندی و او تاریخده من ده بؤیوك قارداشیم دوكتور فرهاد هئیت‌ین آراجیلیغی ایله دگرلی عالیمی یاخیندان زیارت ائتمه فرصتی تاپدیم. او زامانلار حؤرمتلی دوكتور جواد هئیت هر ایل ان آز بیر دفعه تبریزه گلیب دوستلاری و قوهوملاری ایله یاخیندان گؤروشردی. بو گؤروشمه‌لر داها چوخ تبریزین قیمتلی شخصیتلریندن اولان دوكتور خاقانی‌نین ائوینده گرچكلشردی و ادیبلر، یازارلار و بیلیم آداملاری اورایا توپلاناراق فیكیر مبادله‌سی آپاراردیلار. دوكتور سرداری‌نیا هركسدن اول گلیب، هركسدن آخیر چیخاردی. اونون حضورو مجلیسه ایستی‌لیك و آغیرلیق قاتاردی. یا هئچ دانیشمازدی، یا دا چاغداش آذربایجان تاریخینی، مطبوعاتینی و بؤیوك شخصیتلرینی اؤزونه مخصوص بیر مهارت و هیجانلا اوزون – اوزون آنلاتاردی. عقیده‌سینده چوخ محكم ایدی و حیاتیندا سئچدیگی یولو سونونا قدر یورولمادان، اگیلمه‌دن و ساپمادان داوام ائتدیردی.
1369-جو ایلده (18 یاشیمدایكن) اوستاد دوكتور جواد هیئت منی مرحوم دوكتور زهتابی‌یه تاپشیردی و منیم الیمدن توتماسینی ایسته‌دی. دوكتور زهتابی او زامان تبریز رادیوسونون خارجی یایینلاریندا (برون مرزی) ایشله‌ین امكداشلارینا توركجه درس وئریردی و من ده ایلك دفعه اورادا مرحوم زهتابی‌نین زیارتینه گئتمیشدیم. او مرحوم منیم تلفونومو آلدی و بیر- ایكی گون سونرا منه تلفون ائده‌رك هر هفته باشقا بیر ائوده یاپیلان توركجه كورسلارا دعوت ائتدی. بو منیم حیاتیمدا چوخ اؤنملی بیر حادثه ایدی. چونكی اساساً وارلیق درگیسیندن اؤیرندیگیم آذربایجان توركجه‌سی ادبی دیلینی سیستملی بیر شكیلده، هم ده بؤیوك بیر اوستادین نظارتی آلتیندا تكمیل‌لشدیره‌جكدیم. ائولرده كؤنوللو اولاراق و بؤیوك بیر اؤز وئری ایله یاپیلان كورسلاردا بیر-بیریندن دگرلی عالیملر، یازارلار و ادبیلر واردی. اونلاردان بیری ده بیر نئچه گون اؤنجه ایتیردیگیمیز دوكتور صمد سرداری‌نیا ایدی. او انسانلارین یاشلارینا و بوتون مشغله‌لرینه رغماً آنا دیللرینی داها دریندن اؤیرنمگه چالیشمالاری اونلارین نه قدر عزملی، غیرتلی و یورولماز اولدوقلارینی و منیم دوغرو بیر یول سئچدیگیمی و اونلارین یولونو داوام ائتمم گركدیگینی گؤستریردی. او تاریخدن تام 18 ایل گئچیر و من او انسانلارلا، اؤزللیكله ده مرحوم دوكتور سرداری‌نیا ایله عینی صینیفده، آنا دیلی درسلرینده اوتوردوغومو، اؤزوم اوچون بؤیوك بیر شرف حساب ائدیرم. تبریزده یاشادیغیم ایللرده او مرحومدان چوخ شئیلر اؤیرندیم. تبریز قزئتلری‌نین بیرینده چیخان ایلك مقاله‌می اوخودوقدان سونرا منه قیسا و چوخ معنالی بیر جمله دئمیشدی: "محمدرضا، مقاله‌نی اوخودوم، چوخ گؤزل ایدی، آنجاق چالیش ائله مقاله یاز كی، وارلیق درگیسی اونو یایینلاسین". بو جمله منی داها چوخ حركته گتیردی و او تاریخدن سونرا مقاله‌لریمده وارلیق درگیسی استانداردینی یاخالاماغا چالیشدیم وسونوندا باشاریلی اولدوم.
دوكتور سرداری‌نیانین وارلیق درگیسینه گؤندردیگی مقاله‌لر اؤزونه مخصوص دوزنی، تمیزلیگی و گؤزل خطی ایله سئچیلردی. 1372-ده گؤندردیگی مقاله‌لرله 1386-دا گؤندردیگی مقاله‌لری مقایسه ائتدیگیمیزده اونون نه قدر دوزنلی و سلیقه‌لی اولدوغونو گؤره بیلریك. او هر زامان مقاله‌لرینی اوزون ساری كاغیذلاردا، هئچ بیر چیزمه و قارالاما اولمادان یازار و صحیفه‌نین سونونا قدر دولدوراردی.
دوكتور سرداری‌نیا ایله ان سون گؤروشوموز گئچن ایل تبریزده و او مرحومون ائوینده ایدی. دوكتور جواد هیئت كیتابلارینی تبریزین میلّی كیتابخاناسینا هدیه ائتمك اوچون بیزیمله بیرلیكده تبریزده ایدی. مراسیمدن بیر گون سونرا مرحوم سرداری‌نیا بیزی ائولرینه آخشام یئمگینه دعوت ائتدی. قیزی ائلناز خانیم دوكتور هئیت‌ین چوخ گؤزل بیر رسمینی چكیب ائوین دووارینا آسمیشدی. حیات یولداشی خانیم پیرهاشمی چوخ نفیس یئمكلر پیشیرمیشدی و اوغلو آیدین بگ قوناقلاری صمیمیت و محبتله آغیرلاییردی. من آنكارایا گله‌جگیم اوچون، او گئجه مرحوم سرداری‌نیا وارلیقدا یایینلانماق اوزره بیر نئچه مقاله‌سینی بیر یئرده منه وئردی. بیر نئچه آی سونرا بئله آجی بیر حادثه‌نین باش وئره‌جگینی عاغلیمین اوجوندان بئله گئچیره بیلمزدیم.
صمد سرداری‌نیا تام آنلامی ایله بیر تبریزلی ایدی. اونون دانیشیق طرزی، یاشامی، عایله‌یه مناسبتی و مسأله‌لره باخیشی اونون آنا یوردونا نه قدر باغلی اولدوغونون گؤسترگه‌سی ایدی. او، تبریز كیمی غرورلو، تبریز كیمی ساده ایدی. تبریز كیمی اگیلمز و تبریز كیمی آلچاق كؤنوللو ایدی.
مرحوم سرداری‌نیانین وارلیق درگیسی اوچون گؤستردیگی خیدمتلر اونودولمازدیر. هئچ بیر تمناسی اولمادان وارلیق درگیسی‌نین تبریزده داغیتیم ایشینی گؤرر و اونو یاخیندان تعقیب ائدردی و وارلیق درگیسی نین سون مقاله لری اونا عاید ایدی.
روحو شاد، مزاری ایشیقلی، قالانلاری دؤزوملو، سئونلری صبیرلی اولسون.
بؤلوم لر:
آذربایجان تاریخیندن یۆز شخصیییت ،
