قالب وبلاگ

چؤرگیمه "نان" سوْولیین     

آیران نیمی "دوْغ" ایلیین     

یاد قوْمودور     

بیزدن دئییر. 

...    

یكی از معضلات فكری و اجتماعی بعضی از جوانان و حتی جامعه دانشگاهی آذربایجان، ترس و ابا از ترك نامیدن خود است چرا كه در دوران حكومت پهلوی كه آثار آن هنوز هم باقی است ناجوانمردانه ترین ضربه ها بر شخصیت تركان ایران وارد آمد. در طول حكومت 53 ساله رضا خان و فرزند او تركان ایرانی از هر نوع توهین و تحقیری در امان نبودن و امروزه هم گویی كلمه ترك كابوسی است كه بر سینه جوانان آذربایجان و جوانان ترك دیگر نقاط كشور سنگینی میكند. و چنان شد كه جوان تبریزی ، ارومیه ای ، زنجانی ، اردبیلی و...  با دو نوع هویت ، تحقیر شده تركی و افتخار آمیز آذری روبرو شود. تركی صحبت میكرد ولی خود را آذری مینامید. وقتی از او می پرسیدی ترك هستی یا آذری؟ میگفت: آذری، وقتی می پرسیدی آذری یعنی چه و منظور از آذری چیست چیزی برای گفت نداشت. ولی وقتی همین آذری پای از وطن بیرون میگذاشت ایرانی بودن خود را انكار میكرد و خود را ترك اصیل معرفی میكرد  آن هم نه از نوع ایرانی.

ترك ستیزی از زمان سقوط حكومت قاجار آغاز شد و  توسط روشنفكران نژادپرستی چون محمود افشار (بنیانگذار بنیاد افشار) و احمد كسروی (كسی كه تـئوری زبان آذری را تقدیم رضاخان كرد) به اجرا درآمد كه همگی ار مواجب بگیران حكومت پهلوی بودن. تئوری كسروی بر این اساس بود ، چون اهالی چهار روستا در اطراف مرند و قره داغ ترك نیستن دلیلی شد بر اینكه ساكنان اصلی و بومی آذربایجان ترك نیستند. ولی حتی اهالی آن روستا هم به زبان تاتی و تالشی تكلم میكردند ولی كسروی با اصرار همه آنها را آذری نامید. نكته جالب اینجاست كه اگر فرضیه كسروی را به تمام ایران تعمیم دهیم به این نتیجه می رسیم كه نود درصد ایران ترك هست چون كمتر استانی وجود دارد كه در آن یك روستای ترك نباشد.

كسروی در رساله 56 صفحه خود كه در زمان رضاخان منتشر كرد. در آن نقل كرد كه از این زبان غیر تركی مردم آذربایجان (آذری) در تاریخ هیچگونه آثار و نشانه های ادبی و مكتوب هر چند بسیار اندك دیده و یا شنیده نشده است. بر این اساس پروژه های كوتاه مدت و بلند مدت با هزینه های سرسام آور به راه افتاد  و زبان سازی و هویت تراشی برای ایرانیان غیر فارس رونق گرفت و دشمنی و تبلیغات علیه زبانهای غیر فارس بخصوص ترك در اولویت این برنامه ها بود. نام های بومی و تركی شهرها ، روستاها ، رودها و كوههای آذربایجان با نام های ساختگی فارسی عوض گردید مثل ارومیه به رضائیه ، سلماس به شاهپور ، صائین قلعه به شاهیندژ ، قره داغ به ارسباران ، آجی چای به تلخه رود ، قره چمن ، سیاه چمن و مثالهای بسیار دیگر ... از آنجا كه برگردانندگان این نام ها اطلاعات و معلومات درستی از فرهنگ زیبای ترك نداشتند نمیدانستند در تركی «قره» علاوه بر سیاه معنی بزرگ و بلند و والامقام را هم می دهد. مثل قره باغ یعنی باغ بزرگ و قره چمن یعنی چمن وسیع و قره بولاق یعنی چشمه بزرگ ، قره را فقط به مفهوم سیاه به كار برند و اسم روستای قره چمن تبریز را چمن سیاه نامیدند و دنیایی را به خود خندانند و ندانستند هیچ جای دنیا چمن سیاه پیدا نمیشود.

بعضی از كسرویستهای افراطی حتی پا را از دیدگاههای احمد كسروی نیز فراتر گذاشته اند و به اصطلاح تحمیل زبان تركی بر مردم آذربایجان را به مغولان نسبت داده اند (طبق گفته كسرویستها آذری به كسانی گفته میشود كه در اثر تجاوز مغولها به زنان فارس به وجود آمده اند و زبان مادری انها در اصل فارس بوده است) این افراطیون حتی نمی دانند و یا خود را به نادانی زده اند كه زبان مغولی چیزیست متفاوت از زبان تركی ، و اگر میخواستند زبان خود را بر مردم ایران و آذربایجان  تحمیل كنند چرا زبان مغولی خود را تحمیل نكردند و زبان تركی را تحمیل كردند از آن گذشته مغولان فقط كنترل آذربایجان را در دست نداشتند بلكه از چین تا عراق در دست آنها بود و اگر در پی تحمیل زبان تركی بودن چرا هموطنان فارس ما راترك نكردند!!! 

و با همه این حرفها این در حالی است كه تركان همیشه در طول تاریخ به رشد و گسترش زبان فارسی كمك كرده اند و در هیچ كجا نمیتوان مدركی را پیدا كرد كه تركان بر علیه و برای از بین بردن این زبان كاری انجام دادند. زبان تركی زبانیست زیبا  با قدمت هفت هزار ساله  و سومین زبان زنده و با قاعده دنیا (به نقل از مجله پیام یونسكو) و حق رسمی و سرتاسری شدن در ایران به عنوان دومین زبان رسمی كشور در كنار زبان فارسی دارد.

منبع:

 قسمتی از مقاله: زبان تركی و موقیعیت كنونی و گذشته آن در ایران

نوشته: حسن راشدی