قالب وبلاگ

آجیل هم یكی دیگر از ملزومات شب چله است. آجیل آذربایجان كه به لحاظ كیفیت و تنوع، زبانزد خاص و عام است همواره حضور موثری در این مراسم دارد. در سال‌های دور، تنقلات شب چله، به تخمه، پشمك، سنجد، قیسی، برگه زردآلو، بادام و گردو ختم می‌شد. اما اكنون، در سفره شب یلدای مردم آذربایجان انواع آجیل‌های تشریفاتی! نظیر: پسته، فندق، مغز بادام و گردو و انواع میوه‌های گرمسیری نظیر، پرتقال، نارنگی، و حتی موز و نارگیل را می‌توان مشاهده كرد.

در قدیم‌الایام، نه از سردخانه‌های مجهز خبری بود و نه از حمل و نقل سریع و پیشرفته امروزی كه بتوان در اسرع وقت هندوانه را از مناطق گرمسیر به مناطق سردسیر انتقال داد. به همین منظور مردم آذربایجان در اواخر فصل برداشت محصول هندوانه، چند عدد هندوانه درشت و مرغوب را بر روی بوته، در «بوستان» حفظ می‌كردند. كشاورزان آذربایجانی، روی این هندوانه را برای این كه از گزند سرما و حیوانات موذی در امان بمانند، با خار و خاشاك و بوته‌ها می‌پوشاندند و در شب یلدا از این هندوانه‌ها استفاده می‌كردند. اما اكنون هندوانه مردم آذربایجان، از شهرهای گرمسیری نظیر: میناب، دزفول و اهواز تأمین می‌شود.

از ادبیات آذربایجانشهریار؛ شاعر شیرین سخن آذربایجان شب‌نشینی‌های زمستان و نقل داستان‌ها و روایات را در منظومه پایدار «حیدربابایه سلام» چنین به تصویر منظوم كشیده است:
قــــاری‌ننه گئجـه نــاغیل دینـــده
كولك قالخوب قاپ باجانی دوینده
من قــاییدوب بیرده اوشــاق اولیدیم
بیر گول آچوب اوندان سورا سولیدیم

در میان عامه مردم نیز «بایاتی»ها و اشعار منظوم متنوعی رواج دارد كه از جمله آنها می‌توان به این «بایاتی» اشاره كرد:

چیله چیخار بایراما بیر آی قالار
پینتی آرواد قوورمانی قـــورتارار
گئدر باخار گودول ده یارماسینا
باخ فلكین گردش و غوغاسینا
ترجمه:
وقتی «چله» تمام شد یك ماه به عید باقی می‌ماند.
زن بدسلیقه گوشت‌های ذخیره خود را تمام می‌كند.
به «بلغورهای» انبار روی می‌آورد
و اینك تو نظاره كن گردش و غوغای فلك را.