قالب وبلاگ

در ضمن آنچه از خاطره مثبت پیشینه واژه حرامی تا همین اواخر باقی مانده است نیز حائز اهمیت است چه نشان می دهد كه تا همین اواخر در دولت عثمانی «حرامی گری» دارای معنی «مثبت» بوده و به گروههای چریكی و رزمندگان خاص و ویژه اطلاق می شد كه به سرزمینهای دشمن و به ویژه كفار بعنوان جهادگر حمله می كردند و افراد حمله كننده خود را حرامی می نامیدند كه در قاموس نظامی امروزی واژه كماندو ، رنجر یا تكاور با ایدئولوژی جهادی را می دهد.

این تئوری چون برای اولین بار است كه مطرح می شود لذا مجبور به توضیح كوتاه در مورد پیشینه حركات ایدئولوژیك تركان هستیم تا مسئله كمی روشن گردد.

تركان قبل از اسلام به كسانی كه در راه ایده و آمال قبایل ترك و در راه دفاع ملی از هستی و شرف تركان جان بر كف نهاده و قهرمانی هایی در راه دفاع از شرف و ناموس ملی می كردند «آلپ ار» یعنی قهرمان بزرگ می گفتند. آلپ ارها اگر به مرحله ای از دلاوری و جنگاوری و از خود گذشتگی می رسیدند كه به تنهایی به لشگری حمله كرده و بعد از بهم ریختن اردوگاه دشمن بدون دستگیر شدن از میان لشگر دشمن خارج می شدند به مرحله آلپاقوتی می رسیدند45. آلپاقوت یا آلپاغوت یا آلپاقوت ها در حقیقت قهرمانان ملی تركان بودند.

درجات اداری- لشگری تركان بعد از تاسیس امپراتوری بزرگ هون در اروپا مورد تقلید اروپایی ها قرار گرفت و آنها نیز به تقلید از «آلپ ارهای ترك» دست به تربیت نظامیانی با همان خصوصیات جوانمردی و جنگاوری نظامیان ترك زده و سیستم شوالیه گری را بوجود آوردند.

«آلپ ارها» شاخه ای بنام «آخینجی» داشتند ( از مصدر آخماق به معنی سرازیر شدن و اصطلاحاً حمله و هجوم)

بعد از اسلام آوردن تركان شاخه آخینجی به عنوان جهادگران ارتش اسلامی ترك شناخته شدند و در حمله به سرزمین كفار و دشمن نقش ارزنده ای ایفا كردند. این جهادگران ترك در زمان جنگهای كلاسیك پیشاپیش ارتش ترك حركت كرده و دست به ایجاد رعب و وحشت در میان سپاهیان دشمن می زدند و به نوعی به قدرت نمایی یا به اصطلاح «نصر بالرعب» (پیروزی با وحشت) می پرداختند.

آخینجی ها دارای فرماندهی بنام «آخینجی بیگی» (فرمانده آخینجی) بودند كه عملیات آنها را رهبری و هدایت می كرد. آخینجی ها بصورت منظم و كلاسیك نمی جنگیدند بلكه بصورت چریكی و پارتیزانی نبرد می كردند و در حقیقت جهادگران یا گردان های شهادت طلب ترك بودند و بعد از هر ضربه به مقر اصلی خود برمی گشتند. این چریك های رزمنده ترك از نظر عملیاتی به دو شاخه تقسیم می شدند:

1- اگر در دسته های صد و بیش از صد نفری و بدون حضور آخینجی بیگی (فرمانده حمله) دست به عملیات می زدند از نظر نظامی به این نوع عملیات «حرامی لیك» (حرامی گری) گفته می شد.

2- اگر عملیات نظامی در دسته های كمتر از صد نفری انجام می گرفت به آن «چته» گفته می شد. در عملیات های بزرگ كه آخینجی بیگی خود در راس فرماندهی این عملیات قرار می گرفت حضور نماینده قانونی و شرعی دولت ترك با نام آخینجی قاضی (قاضی عسگر) الزامی بود.

در كتاب «عثمانلی تاریخ دئییم لری و تریم لری سؤزلوگر» ‌(فرهنگ واژگان و لغات تاریخی عثمانی) در ذیل مدخل حراملیك (حرامی گری) آمده است:

«[حراملیك] نامی است كه به دسته های كوچك آخینجی كه فرمانده اصلی در عملیات حمله به سرزمینهای دشمن در آن حضور نداشت اطلاق می شد. در این عملیات افرادی بیش از یكصد نفر شركت می كردند. در صورتی كه اگر در عملیات افراد كمتر از یكصد نفر در آن شركت می كردند به آنها چته گفته می شد»46. 

بؤلوم لر: چریك های حرامی آذربایجان ،