قالب وبلاگ

رۇس ادبیاتێ قوْقوْلۇن “شینئل”یندن چێخدێغێ كیمی، ایگیرمی  عصرین یئنی آذربایجان شعرینی یارادان شاعرلرین، خۆصۇصن 70-جی ایللرده شعره گلنلرین، دئمك اوْلار كی، هامێسێ الی كریمین پوْئزییا بۇلاغێندان سۇ ایچیب. الی كریم پوْئزییاسێ، خۆصۇصن سوْن شعرلری و پوْئتیك آراشدێرمالارێ شعری تارلادان، پارتییادان، مدحیتچیلیكدن قوْپاراراق ساده اینسانێن اؤزۆنه، داخیلینه، قلبینه یؤنلتدی.

یۇنۇس نوْورۇز دا اؤز شعرلرینده یاشادێغێ كند حیاتێنێ، كئچیردیگی عؤمرۆ صاف-چۆرۆك ائدیر، سانكی زامانێن یاواشێدێغێ، لاكین اؤز بؤیۆك و كیچیك پروْبلئملری ایله دراماتیك بیر حیاتێ اینجه مۆشاهیده‌لر، اوْرژینال دئییملرله ایفاده ائدیر:

بۆرۆنۆب بیر كندین ساكیتلیگینه

ائله یۇخۇلاماق ایسته‌ییر آدام.

كسیلیر سس-كۆیۆ اۇچان قۇشلارێن،

گۆنلر یاواشێیێر، دوْنۇر ساعتلار.

اوْنۇن شعرلرینده یئنی قافییه‌لر، یئنی مؤوضۇلار، اؤزۆنه‌مزسۇس گؤرمه و درك ائتمه، پوْئتیك معنالاندێرمالار وار. “خوْككئی”، “كوْسموْناوتلار”، “تۇتۇلما” و سایره شعرلری بۇ قبیلدندیر. عنعنه‌‌وی اوْنبیرلیك هئجا شعریندن علاوه‌‌، اوْنلۇق و دوْققۇزلۇق بؤلگۆسۆنده اوْلان اوْرژینال آختراێش و تاپێنتێلار، اینجه‌لیكلر وار.

عؤمرۆنۆن دلی-دوْلۇ دۇیغۇلۇ چاغێندان مۆدریكلیك چاغێنا قدم باسمێش شاعر حیاتێن، عؤمرۆن ابدی جاواب آختارێلان سۇاللارێنێ چؤزۆر: “اینانمێرام من دۆنیانێن پۇچلۇغۇنا” دئییر.

دوْغۇلمۇشۇق، باخمامێشێق چوْخا-آزا،

عؤمۆر كی، وار، بیر ال بوْیدا قلم-كاغێذ.

دۆنیا اگر تصادۆفن یارانێبسا،

اوْندا نییه نؤوبه‌لشیر باهار-پایێز؟

چیچكلرین نه زامانسا سوْلماغێنا،

اۇچۇب گئدن گۆنلره ده من یانمێرام.

عؤمرۆمۆزۆن اوْتۇب كئچن اوْلماغێنا،

و حیاتێن پۇچلغۇنا اینانمێرام.

یۇنۇس نوْورۇزۇن شعرلری‌نین بؤیۆك بیر قیسمینده، دوْغۇلۇب بوْیا-باشا چاتدێغێ توْرپاغا محبت، ائل-اوْباسێنا سئوگی ترننۆم اوْلۇنۇر. اوْ، یۆزلرله، مینلرله، ایندیكی زاماندا ایسه تاریخی وطنلریندن اۇزاق دۆشمۆش میلیوْنلارلا سوْیداشێمێزێن آذربایجانلا باغلێ ایستك و دۇیغۇلارێ‌نێنێ بئله ایفاده ائدیر:

آخێر اۆرگیمدن كۆر ده، آراز دا،

كیم بیلر، نه‌لردیر كؤنلۆمدن كئچن؟

من سنین قوْینۇندا دوْغۇلماسام دا،

دیلیم ده، قلبیم ده سن اوْلمۇسان، سن!

یاخۇد دا پاراچالانمێش وطن دردی بئله تصویر اوْلۇنۇر:

هاردا چای گؤرۆرم، ائله بیلیرم،

آرازدێ، بیر خالقێ بؤلۆب یارێیا.

هاردا چای گؤرۆرم، گلیر قفیلدن،

یۆز حسرت، یۆز نیسگیل دۆشۆر آرایا.

سوْندا یۇنۇس نوْورۇزۇن لیریك شعرلری ایچریسینده یئر تۇتان سئوگی-محبت لیریكاسێنێ خۆصۇصی قئید ائتمك ایستردیم. سئوگی‌نین گنجلیكدن آیرێلماز اوْلدۇغۇ بللیدیر، لاكین شاعر گنجلیكدن باشلانان سئوگی دۇیغۇلارێنا حیاتێ بوْیۇ صادق قالدێغێنێ، اوْنۇ یئنی-یئنی كئیفیت و معنالارلا زنگینلشدیردیگینی، سئوگی‌نین اۆركدن، قلبدن آیرێلماز اوْلدۇغۇنۇ اؤز لیریكاسێندا عكس ائتدیریر.

یۇنۇس نوْورۇزۇن شعرلرینه بلدچیلیگیمیزی بۇردا یئكۇنلاشدێرێب اوْخۇجۇلارێ یوْرمادان صؤحبتیمیزی بیتیرك. قوْی اوْنۇن اؤز شعرلری سیزین بلدچیلرینیز اؤلسۇن. سیزی ایشێغا، حالاللێغا، پاكلێغا و بۆتۆن بۇنلارێن تجسسۆمۆ اوْلان سئوگیلره سسله‌سین! بۇ شعرلری پوْئزییا سئونلرین یئنی بیر حادثه‌‌ كیمی قارشێلایاجاغێنا اینانێرام. اۇزۇن مدت تانێدێغم، دوْستلۇق ائتدیگیم، معنوییاتێ ایله استثنا اینسانلاردان اوْلان یۇنۇس نوْورۇزۇن مۆعاصیر شعریمیزی هر یاندا تمسیل ائده بیله‌جك ایستئدادلێ شاعرلریمیزین اؤن سێرالارێندا لاییقلی یئری وار.

یازیچی :سۇلطان مرزیلی


بؤلوم لر: یولداشلار،