قالب وبلاگ

ایگیرمی یۆزیللیكده آذربایجانین اجتماعی و اقتصادی حیاتیندا باش وئرمیش مۆترققی دیَیشیكلیكلرنتیجه‌سینده خالقین مدنی اینكیشافیندا و بدیی یارادیجیلیغیندا  اوْرتایا  چێخمیش یئنی تكاموللر، خۆصوصیله  تصویری  صنعتین  رئالیست اۆسلوبدا اینكیشافی ایله علاقه دار پروْبلئملری گئنیش شرح ائدیلیر.

كیتاب رسسام، صنعت شوناس، آلی و اوْرتا ایختیساس مكتبلری‌نین طلبه‌‌لری، همچی‌نین آذربایجان اینجه‌صنتی‌نین تاریخی ایله ماراقلانان گئنیش اوْخوجو كۆتله‌سی اۆچون نظرده تۇتولموشدور.قدیم دؤورده اینجه‌صنت بیریدیر.

آذربایجان دۆنیانین ان قدیم و زنگین تاریخه مالیك اوْلان گۇشه‌لریندن فۆضولی بؤلگه‌سی یاخینلیغینداكی ایلك اینسان مسكنی ساییلان آزیخ ماغاراسی، ناخچیوانداكی كۆلتپه، قازاخداكی بابا- درویش عابده‌لری، باكی شهری یاخینلیغینداكی قوْبوستان قایا تصویرلری و آذربایجانین ارازیسینده یۇرد سالمیش اینسانلارین هله اۇزاق كئچمیشلرده جوْشقون حیات و یارادیجیلیق پروْسئسی كئچیردیگینی گؤستریر. آذربایجان خالقی‌نین بدیی تفككور و یارادیجیلیغینا اؤلكه‌نین گؤزل طبیعتی، ایقلیمی، طبیعی ثروتلری‌نین زنگینلیگی ده بؤیوك تأثیر گؤسترمیشدیر. اوْنون اینجه‌سنتی طبیعتی كیمی رنگارنگ، دوْلغون و زنگیندیر.ان قدیم دؤورلردن زمانمیزه‌دك داوام ائدن  صنعت نؤولری خالقین گئییمیندن تۇتموش مۆختلیف تسرروفات ممولاتی، بزیی و  مئمارلیغینا قدر بؤیوك ساحه‌‌نی احاطه‌‌ ائدیر.

طبیعیدیر كی،خالقیمیزین میشت خۆصوصیتلری،ائستئتیك ذؤوقو، بیر سؤزله دئسك، میللی سیماسی،منلیگی صنعت نؤولرینده اؤزونو پارلاق شكیلده بۆروزه وئره‌جكدی.

عبث دئییلدیر كی،ایندی دۆنیانین ان زنگین مۇزئیلرینده آذربایجان بدیی صنعتی‌نین بیر چوْخ گؤزل نۆمونه‌لری ایله راستلاشماق اوْلور.

پاریسین لۇور،لوْندوْنون ویكتوْرییا و آلبئرت،نیو- یوْركون مئتروْپوْلیتئن،سانكت-پئتئربورقون دؤولت ائرمیتاژیندا،ایستانبولون توْپقاپی،تۆرك و ایسلام اثرلری مۇزئیینده و باشقا یئرلرده بئش یۆز،مین ایل و اوْندان دا اول آذربایجان توْرپاغیندا یارادیلمیش صنعت نۆمونه‌لری ساخلانیلیر.

صنعت نۆمونه‌لریمیزین آمئریكا، آوروْپا، آسییا و آفریكا قیته‌لرینده‌كی اؤلكلرین مشهور مۇزئیلرینده بئله لاییقلی یئر تۇتماسی اوْنون دۆنیا اهمیتی كسب ائتدیگینی بیلدیریر.

آذربایجاندا ان قدیم صنعت نۆمونه‌لرینه بیز داش و قایالار اۆزرینده راست گلیریك. بۇ دا سببسیز دئییل، چۆنكی داش اینسانلارین میشتینده ان قدیم و طبیعی نعمتلردن بیری ساییلیر. ایبتیدای اینسانلار داش آیتلر واسطه‌‌سیله اؤزلرینه یئمك الده ائتمیش، اوْندان مۆختلیف اشیالار دۆزلتمیشلر. ایبتیدای اینسانلارین ایلك یاشاییش مسكنلری ده (ماغارالار) داشدان تیكیلمیشدیر. قادینلارین ایلك بزیی، ایلك قلم و لؤوحه‌‌ ده داشدان حاضیرلانمیشدیر. اینسانلارین ائستئتیك ذؤوقونون اینكیشاف ائتدیریلمه‌سینده داش بؤیوك روْل اوْینامیشدیر.

عبث دئییلدیر كی، عالیملر ان قدیم رسم نۆمونه‌لرینه داش و قایالار اۆزرینده راست گلیرلر.

ائله بۇنا گؤره ده خالقیمیز اۇزاق كئچمیشلردن تۇتموش بۇ  گۆنه‌دك داشی همیشه مۆقدس سایمیشدیر.

عالیملریمیزین فیكرینجه، آذربایجان ارازیسینده ایلاهی لشدیریلمیش طبیعی اوْبیئكتلردن ان قدیمی داش اوْلموشدور.

علمی آراشدیرمالار گؤسترمیشدیر كی، اۇزاق كئچمیشده اؤلكمیزده داشدان اینسان،

حئیوان فیقورلاری دۆزلتمك، اوْنلارین اۆزرینی بزه‌مك محض بۇ مقصدله ائدیلمیشدیر.

كئچمیشین یادیگاری ساییلان داش عابده‌لریمیز بۇ گۆن بیزی داها چوْخ بدیی و ائستئتیك خۆصوصیتلری ایله ماراقلاندیریر.

داش عابده‌لریمیز خالقیمیزین مۆختلیف دؤورلرده ال قابیلیتی، دۆنیاگؤروشو و ذؤوقو حاقیندا گئنیش معلومات وئریر.

یۇردوموزدا داشدان دۆزلدیلمیش و اۆستو بزه‌دیلمیش داش عابده‌لرین تاریخی اۇزاق كئچمیشلره تصادوف ائدیر.

عالیملریمیز اوْیما،  یوْنما،  جێزما  اۆصولو  ایله  داش  اۆزرینده  حكك  اوْلونموش تصویرلرین ان قدیم نۆمونه‌لرینه هله‌لیك اوْردوباد (گمی قایاسی)، آبشئروْن (مردكان، شۆولان كندلرینده) و باكی شهریندن 60 كیلوْمئتر جنوبدا، خزر دنیزی‌نین ساحلیندن بیر قدر آرالی قوْبوستان قایالاری اۆزرینده راست گلمیشلر. مظمونو، بدییلیگی و چوْخلوغونا گؤره قوْبوستان قایالاری اۆزرینده‌كی تصویرلر دقتی داها چوْخ جلب ائدیر.

عالیملریمیز بۇرادا ایبتیدای داش و مئتال آلتلر واسطه‌‌سیله تصویر ائدیلمیش اۆچ میندن آرتیق اینسان، حئیوان، میشت اشیالاری، دامغا كاراكتئرلی رسملر آشكارا چێخارمیشلار.

آراشدیرمالار گؤستریر كی، قوْبوستان قایالاری اۆزرینده‌كی تصویرلر ایجرا اوْلوندوقلاری دؤوردن آسیلی اوْلاراق اؤلچو، كوْمپوْزیسییا و چكیلمه تئكنیكاسینا گؤره بیر- بیریندن فرقله‌نیر. آرخئوْلوْقلارین فیكرینجه، بۇ تصویرلرین ان قدیملری داش دؤورونون آخیرلاریندان باشلایاراق تۇنج آلتلرین و سلاحلارین مئیدانا چێخدیغی دؤور عرضینده حكك اوْلونموشدور. بۇ دؤوره عاید ائدیلن رسملر حجمی‌نین بؤیوكلویو، سخئماتیكلیگی، رئال پروْپوْرسییالاردان كنار وضعیتده ایجراسی ایله فرقله‌نیر.

تصویرلر آراسیندا اوْو صحنه‌‌لری ایله علاقه دار رسملر، خۆصوصیله وحشی اؤكوز، مارال، كئچی شكیللری چوْخدور. بۇ دا تصادوفی دئییلدیر، چۆنكی آذربایجانین ارازیسینده یاشایان ایبتیدای اینسانلارین حیاتیندا اوْوچولوق مۆهوم یئر تۇتوردو.

قدیم اینسانلارین حیاتیندا اوْو اساس یاشاییش منبعیی اوْلدوغو اۆچون تصویر اوْلونان كوْمپوْزیسییالاردا دا دایم دقت مركزینده ایدی. ائله بۇنا گؤره ده ایبتیدای رسسام اوْوچو فیقورونو اوْ بیری فیقورلارا نیسبتن خئیلی بؤیوك، نهنگ قۆووه‌یه مالیك اوْلان بیر شخص كیمی حكك ائدیردی.

بؤلوم لر: آزربایجان ، دیل و تاریخی،