قالب وبلاگ

اظهارات عضو كمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی از آن‌رو قابل تأمل است كه 22تیرماه امسال، سیدقریشی كارشناس زیستگاه‌های آبی اداره كل محیط‌زیست آذربایجان‌غربی با اشاره به اینكه مساحت دریاچه ارومیه از 5هزارو300 كیلومترمربع به حدود 2هزارو500 كیلومترمربع كاهش یافته است، گفت: شوری آب این دریاچه به وضعیت فوق‌اشباع یعنی بیش از350تا 400گرم در لیتر رسیده است این درحالی است كه در شرایط عادی این رقم بین 180تا 220گرم در لیتر است. این كارشناس برخلاف برخی مسئولان محیط‌زیست كه چندی پیش از بالا آمدن سطح آب دریاچه ارومیه به‌دلیل افزایش بارندگی خبر داده بودند به صراحت اعلام كرد: با وجود آنكه بارندگی در سال آبی امسال نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته افزایش داشته است متأسفانه نسبت به زمان مشابه در سال گذشته شاهد كاهش میزان آب ورودی به دریاچه ارومیه بوده‌ایم.

به گفته وی، حقابه سالانه این دریاچه 3/1 میلیارد مترمكعب است و این بارش‌ها تأثیر چندانی ایجاد نمی‌كند چرا كه میزان تبخیر از میزان آب ورودی به دریاچه بیشتر است. 4روز پس از اظهارات این كارشناس، نادر قاضی‌پور، نماینده مردم ارومیه در مجلس با اعلام اینكه وضعیت دریاچه ارومیه بحرانی است، به مهر گفت: وزارت نیرو به تعهدات خود در قبال احیای این دریاچه عمل نكرده است.قاضی‌پور با تأكید براینكه دریاچه ارومیه در معرض خشكی قرار دارد و اگر بی‌‌توجهی نسبت به وضعیت دریاچه ارومیه ادامه پیدا كند، وضعیت بحرانی‌تر می‌شود، انگشت اتهام خود را به سوی مسئولان نشانه رفت و گفت: متأسفانه كسی به فكر نجات دریاچه ارومیه نیست و از آنجایی كه بودجه‌ای برای احیای این دریاچه اختصاص داده نشده، تلاش‌ها برای رسیدگی به وضعیت نامطلوب دریاچه ارومیه بی‌اثرمانده است.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی تصریح كرد: متأسفانه وزارت نیرو به تعهدات خود در قبال دریاچه ارومیه عمل نكرده در نتیجه باید منتظر خشك شدن این دریاچه باشیم. قاضی‌پور فراتر از این، استانداری آذربایجان‌غربی را به‌دلیل آنكه تصمیمی برای كمك به دریاچه ارومیه ندارد، به خیانت متهم كرد و گفت: استانداری فقط می‌خواهد در پوشش پروژه انتقال آب ارس به دریاچه از دولت اعتبار بگیرد.

مصوبه‌ای كه اجرا نمی‌شود

وضعیت دریاچه ارومیه در حالی روزبه‌روز بحرانی‌تر می‌شود كه 24راهكار اجرایی مصوب هیأت دولت برای نجات این دریاچه در حد حرف و شعار باقی مانده است. براساس این مصوبه كه وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت جهاد كشاورزی ملزم به اجرای آن شده‌اند، در نخستین گام وزارت نیرو مكلف به پلمب 30هزار چاه غیرمجاز در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه شده است (بنا به آمار بیش از 60هزار چاه مجاز و غیرمجاز در حوضه آبخیز دریاچه ارومیه حفر شده است). باز كردن دریچه سدها برای تأمین بخشی از حقابه دریاچه از دیگر مواردی است كه این وزارتخانه ملزم به انجام آن است، با وجود این، هنوز در این زمینه اقدامی صورت نگرفته است.

در این میان، اظهارات مدیر طرح حفاظت تالاب‌های ایران قابل تأمل است. محسن سلیمانی روز گذشته به خبرگزاری تسنیم گفت: با برنامه مدیریت جامع آبخیز دریاچه ارومیه می‌توان این دریاچه را نجات داد اما وزارت نیرو به‌تنهایی مسئول این امر نیست. وی وضعیت تالاب‌های كشور را نامطلوب عنوان كرد و افزود: تالاب‌های كشور و همچنین دریاچه ارومیه در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برند در واقع كاركردهای خود را از دست داده‌اند.

سلیمانی با اشاره به اینكه بیش از 12هزار نفر در تالاب هورالعظیم و 5هزارنفر در تالاب شادگان به صیادی مشغول هستند، گفت: معیشت جوامع محلی وابسته به این تالاب‌هاست درواقع اگر از كاركرد این تالاب‌ها به‌صورت مطلوب استفاده شود جوامع انسانی حاشیه تالاب‌ها از خدمات ویژه این زیست‌بوم‌های آبی بهره‌مند خواهند شد. وی با بیان اینكه اگر تالاب‌ها از بین برود خدمات و كاركرد آنها از بین می‌رود، اظهار داشت: اگر امروز با خشك شدن تالاب‌ها مواجه هستیم به‌خاطر آن است كه به حقابه تالاب و كاركرد آن توجه نكرده‌ایم. به‌عبارت دیگر، توسعه ناپایدار باعث خشك شدن تالاب‌ها شده است.

سلیمانی با اشاره به اینكه موضوع خشك شدن تالاب‌های كشور و پیامدهای نامطلوب آن ریشه در تصمیمات 10سال گذشته دارد، ‌افزود: توسعه ناپایدار در تالاب‌ها و همچنین توسعه كشاورزی به بهانه اشتغال از عوامل خشك‌شدن تالاب‌ها بوده، البته خشكسالی‌های اخیر نیز در این زمینه بی‌تأثیر نبوده است. مدیر طرح حفاظت تالاب‌های ایران در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مدیریت نادرست منابع آبی، نگرانی جدی را درباره خشك شدن تالاب‌ها به‌وجود آورده است. مسئله اینجاست كه با وجود این شرایط بحرانی، در چند سال گذشته نه‌تنها توجه خاصی به بهبود وضعیت دریاچه‌ها و تالاب‌های در معرض خطر نشد بلكه با مصرف بی‌رویه منابع آبی، جانمایی غلط سدها و بی‌توجهی به اهمیت حقابه تالاب‌ها، وضعیت این منابع طبیعی روزبه‌روز وخیم‌تر شد.

ضرورت اجرای برنامه مدیریت جامع آبخیز دریاچه ارومیه

سلیمانی درخصوص وضعیت دریاچه ارومیه اظهار داشت: دریاچه ارومیه از سایر تالاب‌های كشور مسثتنی نبوده و توسعه ناپایدار باعث بروز بحران در این دریاچه شده است. وی افزود: برنامه مدیریت جامع حوضه آبخیز دریاچه ارومیه كه با كمك همه دست‌اندركاران تدوین شده باید اجرایی شود تا ظرف 5سال آینده موضوع بحرانی دریاچه ارومیه برطرف شود. این برنامه نسخه‌ای برای نجات دریاچه ارومیه در دراز مدت است. مدیر طرح حفاظت تالاب‌های ایران گفت: باید عزم جدی برای اجرایی شدن این برنامه وجود داشته باشد اما متأسفانه تاكنون هیچ دستگاه‌ دولتی در این راستا عزم جدی از خود نشان نداده است. به گفته وی، در اجرای برنامه مدیریت جامع حوضه آبخیز باید زمینه مشاركت مردم فراهم شود. وی ادامه داد: هم‌اكنون دوسوم دریاچه ارومیه خشك و تبدیل به شوره‌زار شده و در نتیجه عمق متوسط این دریاچه از 14متر به 2متر كاهش یافته است. سلیمانی گفت: وزارت نیرو به‌تنهایی نمی‌تواند برنامه مدیریت جامع حوضه آبخیز را اجرایی كند چرا كه این موضوع فرابخشی بوده و یك نهاد یا سازمان به تنهایی نمی‌تواند كاری بكند براین اساس باید تمام دستگاه‌ها همكاری كنند تا شاهد بهبود وضعیت دریاچه ارومیه باشیم.

بؤلوم لر: اورمو گولو،